Nieuws en agenda

SEH-onderzoek in HagaZiekenhuis: 65-plussers krijgen eerder juiste zorg op juiste plek

Meer 65-plussers komen tegenwoordig op de meest passende zorgplek terecht na een bezoek aan de Spoedeisende Hulp (SEH) van het HagaZiekenhuis. Zo wordt bijvoorbeeld snel een tijdelijk verblijf in een verpleeghuis geregeld of extra thuiszorg ingeschakeld. Dat is te danken aan een nieuwe samenwerking: er zijn nu ook specialisten ouderengeneeskunde (SO) en transferverpleegkundigen actief op de SEH. Arts-onderzoeker Rianne Pepping: “Iedereen is hier blij mee. Zowel patiënten, hun naasten als onze zorgverleners en managers.”

Vrijdagmiddag kwart over vijf. Meneer Pieters (82 jaar) komt binnen op de SEH van het HagaZiekenhuis. Zijn vrouw (79) heeft hem met de auto gebracht. Meneer heeft een luchtweginfectie. Hij hoest voortdurend en voelt zich zwak. Eerder die dag heeft de huisarts het echtpaar thuis bezocht. De huisarts zag dat meneer daar eigenlijk niet kon blijven. Hij is té hulpbehoevend. Zijn vrouw kan weinig meer betekenen, omdat zij overbelast is na wekenlang intensief voor haar man te hebben gezorgd. Het leek de huisarts goed dat meneer wordt gezien op de SEH.

In het HagaZiekenhuis concludeert de SEH-arts dat meneer niet hoeft te worden opgenomen in het ziekenhuis. Hij is het meest gebaat bij een tijdelijke opname in een verpleeghuis. Daar kan hij aansterken om later weer naar huis te gaan. In de tussentijd kan zijn vrouw bijkomen van de drukke periode. Maar het is inmiddels 21.00 uur. Te laat om een plek in een verpleeghuis te regelen.

Toch opgenomen

De SEH-arts vindt dat meneer niet terug kan naar huis. Daarom wordt hij opgenomen op een verpleegafdeling in het ziekenhuis. Het idee: maandag of dinsdag ziet een transferverpleegkundige meneer en kort erna belandt hij alsnog op de gewenste zorgplek. Een transferverpleegkundige kijkt op een verpleegafdeling met patiënt en familie welke zorg buiten het ziekenhuis nodig is en regelt die vervolgens.

“Vóór 2019 was dit vaak de situatie”, vertelt arts-onderzoeker Rianne Pepping. “Op de SEH werd vastgesteld dat er geen medische reden was om een patiënt op te nemen in het ziekenhuis. Verpleeghuiszorg of thuiszorg was bijvoorbeeld geschikter. Toch bleef de patiënt noodgedwongen in het ziekenhuis. Soms duurde het bijna een week, omdat ook nog medische onderzoeken werden gedaan. Een verblijf in het ziekenhuis is niet ideaal. De patiënt kan door het lange verblijf in bed conditie en spierkracht verliezen. Ook kunnen senioren in een vreemde omgeving verward raken en daardoor bijvoorbeeld vallen.”

Specialist ouderengeneeskunde

Hoe dit op te lossen? Een specialist ouderengeneeskunde (SO) kreeg een paar jaar geleden een idee. “Een SO werkt normaal gesproken niet in een ziekenhuis, maar bijvoorbeeld in een verpleeghuis of revalidatiecentrum”, zegt Rianne. “Deze SO stelde iets nieuws voor: ze zou op vrijdagavonden kunnen werken op de SEH. Daar zou ze 65-plussers zien die volgens de SEH-arts geen ziekenhuisopname nodig hadden, maar wel andere extra zorg. De SO had bedacht dat ze dan een medische beoordeling van de patiënt doet en de zorgbehoefte in kaart brengt. En dat ze deze zorg dan direct probeert te regelen. Een SO heeft een breed netwerk dat bestaat uit verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties en hospices in de regio. De SO had één voorwaarde: een transferverpleegkundige moest haar bijstaan op de SEH. Dan was er zowel een medische als verpleegkundige blik.”

Het HagaZiekenhuis was enthousiast en ging vanaf 2019 voortvarend aan de slag met dit idee. Voor vrijdagen zijn inmiddels ongeveer vijf SO’s van zorgorganisatie Florence beschikbaar. En op elke doordeweekse dagen ziet sowieso een transferverpleegkundige tot 21.00 uur patiënten op de SEH.

Wat levert deze werkwijze op? Rianne, tevens arts-assistent in opleiding Interne geneeskunde in het LUMC, deed onderzoek naar de gevolgen. Dat deed ze namens het HagaZiekenhuis en de Health Campus Den Haag van het LUMC. Health Campus Den Haag wil bijdragen aan een gezonde levensverwachting van iedereen in de regio Den Haag.

Effectief en veilig

“Ik heb gekeken naar 2019, 2020 en 2021. De transferverpleegkundigen hebben in die periode geregistreerd dat minimaal 821 ziekenhuisopnames zijn voorkomen van 65-plussers die geen ziekenhuiszorg nodig hadden. Zij gingen bijvoorbeeld naar een verpleeghuis of kregen thuiszorg. Het aantal had hoger kunnen zijn, maar in 2020 waren er coronamaatregelen. SO’s mochten een tijd niet op de SEH zijn. De nieuwe werkwijze is veilig. Dat heb ik onderzocht door te kijken naar het aantal mensen dat binnen 30 dagen met dezelfde klacht terugkwam op de SEH: slechts 34 van de 821.”

Patiënten, hun naasten en betrokken zorgverleners en zorgmanagers zijn positief over de rol van de SO en transferverpleegkundige op de SEH. Dat blijkt uit interviews die zijn afgenomen door Rianne en studenten van de master Population Health Management van de Universiteit Leiden. “Iedereen vindt dat dit initiatief tot betere zorg heeft geleid. We voorkomen niet-noodzakelijke ziekenhuisopnames en hebben eerder bedden beschikbaar voor mensen die echt ziekenhuiszorg nodig hebben.”

De studie van Rianne, die deel uitmaakt van haar promotieonderzoek, heeft een artikel opgeleverd in het augustusnummer van medisch-wetenschappelijk tijdschrift BMC Geriatrics. “Heel eervol. Maar het was onmogelijk geweest zonder de SO’s, transferverpleegkundigen, studenten en natuurlijk de patiënten.”