Nieuws en agenda

Hartrevalidatie: ‘Het mentale herstel is net zo belangrijk als het lichamelijke’

Een hartoperatie of hartaandoening kan iemands leven flink overhoop gooien. Naast de lichamelijke gevolgen voelen patiënten zich misschien onzeker of hebben ze angst om te bewegen. Hartrevalidatie helpt patiënten van het Hartcentrum in het HagaZiekenhuis hun leven weer op te pakken.

“Met hartrevalidatie werk je aan je lichamelijke én mentale herstel”, vertelt Claudia van Soest, verpleegkundig specialist. “Het doel is om hartklachten in de toekomst te verminderen of voorkomen, je zelfvertrouwen terug te krijgen en je weer goed te voelen in je lichaam.” Ze benadrukt dat het mentale herstel net zo belangrijk is als het lichamelijke. “Vaak voelen hartpatiënten zich onzeker. ‘Wat kan en mag ik nog doen?’ vragen ze dan. Andere patiënten moet je juist afremmen. Die willen te snel weer alles doen.”

Meerdere locaties

Patiënten volgen hartrevalidatie in het HagaZiekenhuis, maar ook via andere organisaties waar we mee samenwerken. Zoals Capri Hartrevalidatie, dat meerdere locaties in de regio Haaglanden heeft. Door samen te werken, kunnen meer patiënten snel starten met hun revalidatie.

Voordat de revalidatie begint, is er een intake met een verpleegkundige, maatschappelijk werker en  fysiotherapeut. “We brengen de situatie van de patiënt in kaart. Wat laten de bloeddruk en hartslag zien? Welke risico’s zijn er, kan de patiënt zijn of haar leefstijl verbeteren? Met een fietstest meten we de conditie. Daarna wordt het revalidatieprogramma samengesteld. Meestal voor 5 of 6 weken, bij een complexe aandoening langer. Na de revalidatieperiode bespreken we samen met de patiënt hoe het ging en of er verdere ondersteuning nodig is.”

Zelfvertrouwen

Tijdens de revalidatietraining bewegen patiënten onder begeleiding: kracht- en cardiotraining, maar ook sport en spel in groepsvorm. “Competitie helpt. Patiënten gaan dan zo op in hun spel dat ze zich harder inspannen dan ze normaal zouden durven. Dat geeft zelfvertrouwen.” Daarnaast is er aandacht voor ontspanning en krijgen patiënten voorlichting. Over hart- en vaatziekten, of onderwerpen als bewegen en gezonde voeding. Patiënten kunnen ook trainingen volgen. “Stoppen met roken, omgaan met stress, weer aan het werk gaan of leven met een pacemaker: van alles komt aan bod.”

Familie uitnodigen

Tot slot kan een patiënt individuele begeleiding krijgen. Bijvoorbeeld van een maatschappelijk werker of psycholoog. “Soms worden familieleden uitgenodigd. Die zijn vaak ook van slag door wat er is gebeurd. Dan komen ze kijken terwijl de partner of vader of wie ook aan het sporten is. Ze zien dan: dit kan en mag allemaal, dit is veilig.”

(Tekst gaat verder na foto)

Raúl de Mey (57) kreeg ruim een jaar geleden een hartinfarct. Inmiddels is hij goed hersteld, mede dankzij hartrevalidatie.

“Tijdens de hartrevalidatie sportte ik 2 keer per week samen met andere hartpatiënten onder begeleiding van Capri. Mijn doel was: een half uur lang op hoog tempo sporten. Je begint natuurlijk rustig. Langzaam bouw je de inspanning op. Daarbij wordt goed gelet op wat je hart aankan. We sportten individueel, maar ook tegen elkaar. Hockey, tennis, zaalvoetbal en basketbal. Een feestje, want ik hou van sporten en de groep was gezellig!

Wel was het spannend om weer actief te zijn na het hartinfarct. Mentaal moest ik een balans vinden: niet wegstoppen wat er was gebeurd, maar er ook niet steeds aan denken als ik iets in mijn lichaam voelde. Best een uitdaging. Ervaringen uitwisselen met de andere mensen in de groep hielp. Ik had ook een-op-een-gesprekken met een maatschappelijk werker. Je praat dan over hoe het met je gaat. Mijn partner sloot een paar keer aan. Ze was bij me tijdens het hartinfarct en heeft 112 moeten bellen, heel heftig. In de gesprekken kon zij haar verhaal doen.

Ik pas nu mindfulness toe om mijn rust te vinden. Dit heb ik geleerd tijdens een training ‘omgaan met stress’. En ik maak me minder druk om dingen die niet belangrijk zijn. Al met al zie ik de toekomst positief tegemoet. Ik luister beter naar mijn lichaam en probeer ‘normaal’, maar zo verstandig mogelijk te leven. Door de hartrevalidatie heb ik het hardlopen weer opgepakt. Mijn zoon gaf me afgelopen kerst een startbewijs voor de 10 kilometer NN CPC Loop. Hij zei: ‘Pa, we gaan het samen doen en we doen het binnen een uur.’ Dat is gelukt!”