Nieuws en agenda

‘Leefstijlgeneeskunde draait om alles wat een patiënt zelf kan doen’

Het belang van een gezonde leefstijl. Daarover proberen cardioloog Sarah Hamel-Brown en internist Fazil Alidjan in gesprek te gaan met hun patiënten in HagaZiekenhuis Zoetermeer. “Leefstijlgeneeskunde draait om alles wat een patiënt zelf kan doen.” Maar er is nog te weinig kennis en informatie beschikbaar, vinden ze. Begin dit jaar organiseerden ze daarom samen met Zoetermeerse huisarts Joriet Schneider een leefstijl informatieavond in het ziekenhuis.

“Naast medicijnen, een behandeling of operatie is leefstijlgeneeskunde ook een manier om de gezondheid te verbeteren”, vertelt Fazil. “Zowel patiënten als artsen zijn vaak gefocust op het ziekteproces”, vult Sarah aan. “Maar we willen juist breder kijken: hoe zijn we op dit punt gekomen en hoe gaan we verder?”

Verantwoordelijkheid

Fazil: “Neem iemand die bij de longarts komt voor benauwdheid, maar die ook te zwaar is. Natuurlijk help je deze patiënt met de benauwdheid, maar daarnaast ga je in gesprek. ‘Je hebt overgewicht, daardoor heb je moeite met ademen.’ We leggen de verantwoordelijkheid dus ook bij de patiënt.”

Joriet kwam enkele jaren geleden in aanraking met leefstijlgeneeskunde. “Ik las dat Zoetermeerders dikker zijn dan de gemiddelde Nederlander. Dat moet toch anders, dacht ik.” Vanuit haar Zoetermeerse praktijk zette ze een wandelclub op. Elke donderdag om 13.00 uur vertrekt een groep. Als het kan, loopt ze zelf mee. “Wandelen is bewezen effectief tegen maag- en darmklachten, depressie en overgewicht. En bijna iedereen kan wandelen, het is gratis. Het vraagt niet veel aanpassing in je leefstijl.”

Meer dan bewegen en gezond eten

Maar een gezonde leefstijl is meer dan genoeg bewegen en gezond eten, legt Sarah uit. “Niet roken en drinken, voldoende slaap, geen stress en zingeving horen er ook bij. Daarnaast hebben weinig sociale contacten of armoede invloed op je gezondheid. We moeten durven praten over de kern van het probleem. Zo houdt de patiënt ook regie over het eigen zorgproces. Bijvoorbeeld: ben je moe, vraag jezelf dan eerst af of je goed slaapt. Zo nee, waarom niet?”

Het HagaZiekenhuis is onderdeel van Zoetermeer 2025, een samenwerkingsverband van zorginstanties en de gemeente om de gezondheid van Zoetermeerders te verbeteren. Zo kwamen de 3 artsen met elkaar in contact en ontstond het idee van de leefstijlavond. “Met de informatieavond wilden we naast patiënten ook zorgprofessionals informeren”, zegt Fazil. “Hoe breng je leefstijl ter sprake in de spreekkamer?”

Klein zaadje

“Eerst plant je een klein zaadje”, vertelt Joriet. “Een patiënt van mij had al jaren overgewicht. Telkens als ik het besprak, wilde ze er niets mee doen. Maar toen haar moeder dementie kreeg en ze me tips vroeg om zelf fysiek en mentaal fitter te worden, kon ik verder met het eerder geplante zaadje over haar gewicht. Want we weten dat mensen met overgewicht ook meer kans hebben op dementie.”

Tips om je leefstijl blijvend te veranderen

• Blijf dicht bij je normale routine. Ga je met de auto naar je werk, maar wil je meer bewegen? Parkeer verderop en wandel het laatste stukje naar kantoor.
• Ga voor één aanpassing tegelijk. Dat houd je beter vol. Is je doel gezonder eten of drinken? Vervang dan deze week je koffie met water. Gelukt? Neem dan de volgende stap.
• Doe het samen. Ga sporten met een maatje, vraag je partner ook een maand niet te drinken of vertel je huisgenoten dat je minder wil snoepen. Zeg wat je nodig hebt om dit te laten slagen.
• Houd het grotere doel voor ogen: waarom doe je dit? Niet alleen om nu 5 kilo kwijt te zijn, maar om voldoende fit te blijven om bijvoorbeeld met je kleinkinderen te stoeien.
• Je bent nooit te laat om je leefstijl aan te passen.
• Eet zo vers mogelijk en als kan met het seizoen mee. In verpakt voedsel zit vaak veel zout en suiker verstopt.
• Fruit moet je eten en niet drinken. Een appel geeft je een verzadigder gevoel dan een glas appelsap.