Nieuws en agenda

Promotie met ‘gouden randje’: Haga-studie verandert medicatiebeleid bij niersteenpijn

De zogeheten Buscopanstudie van onze afdeling Urologie is door de Nederlandse Vereniging van Urologen (NVU) genomineerd voor de Wetenschaps- en Innovatieprijs van de Federatie Medisch Specialisten (FMS). De studie heeft voor het eerst aangetoond dat de standaardbehandeling van pijn bij nierstenen (met Buscopan) ‘geen zinnige zorg’ is.

In Nederland en België krijgen patiënten die veel (koliek)pijn ervaren door nierstenen het medicijn Buscopan toegediend met als doel de koliekaanval te doen afnemen. In het HagaZiekenhuis hebben arts-assistent Saskia Weltings en uroloog Hossain Roshani aangetoond dat een infuus met fysiologisch zout net zo goed werkt als Buscopan. Een belangrijke ontdekking, die de Wetenschaps- en Innovatieprijs zeker verdient. “Al vele jaren heeft het behandelen met Buscopan in Nederland een belangrijk plek in onze richtlijnen. Deze studie maakt duidelijk dat het gebruik van Buscopan geen zinnige zorg is”, licht Harm van Melick van de NVU toe. “Wij hebben deze studie geselecteerd voor de prijs van de FMS omdat ze een belangrijke bijdrage levert aan het doelmatiger maken van onze urologische zorg.”

Saskia Weltings gaat binnenkort promoveren op dit onderwerp. Haar co-promotor Hossain Roshani vertelt hoe gedegen de studie is uitgevoerd. “Het is een dubbelblinde, placebogecontroleerde cohortstudie”, verduidelijkt hij. “Er zijn dus twee patiëntengroepen onderzocht: een groep die Buscopan kreeg toegediend en een groep fysiologisch zout. Daarnaast kregen zij de gebruikelijke pijnstilling in beide groepen. Niemand wist welk middel een patiënt kreeg, dus ook de artsen niet. Patiënten met nierstenen die op de Spoedeisende Hulp kwamen, moesten toestemming geven om aan het onderzoek deel te nemen. De studie heeft onomstotelijk aangetoond dat fysiologisch zout in de behandeling van pijn bij nierstenen evenveel waarde heeft als Buscopan.”

Op basis van dit resultaat is het medicatiebeleid in veel Nederlandse ziekenhuis aangepast. Roshani verwacht dat de behandeling met Buscopan binnenkort uit de officiële richtlijnen wordt verwijderd. “Dat levert ook voordelen op voor patiënt en ziekenhuis. Buscopan wordt gegeven via een infuus en hiervoor moet een patiënt worden opgenomen. Dat is bij fysiologisch zout niet nodig. De studie van Saskia Weltings bespaart dus bedden en kosten. Als wij als afdeling de prijs winnen, krijgt zij straks een promotie met een gouden randje.”

Een kennishiaat is opgelost

Voor elke medische discipline is op overheidsniveau een kennisagenda vastgesteld. Een kennisagenda is een beschrijving van de belangrijkste kennishiaten binnen een discipline: dat wat nog niet bekend is over een behandeling, over de organisatie van zorg of over innovaties. De behandeling van niersteenpijn met Buscopan was een van de twee kennishiaten van de kennisagenda Urologie. Dankzij het HagaZiekenhuis is dit kennishiaat nu opgelost. En dat smaakt naar meer: de afdeling is een tweede studie aan het voorbereiden om een nieuwe methode van pijnbestrijding te evalueren bij patiënten met niersteenpijn.
Ook neemt het HagaZiekenhuis deel aan een landelijke studie naar het tweede kennishiaat binnen de Urologie: de wijze van drainage (ontwatering) van de urinewegen bij patiënten met nierstenen.