Onderzoek laat zien: laag inkomen en Surinaams Hindostaanse achtergrond vergroten kans op hart- en vaatziekten

02 maart 2023

Nederlanders met lage inkomens hebben tot 1,5 keer meer risico op een hartaanval of beroerte dan rijkere landgenoten. Bij Surinaamse Hindostanen is dit risico 1,9 keer hoger. Dat blijkt uit onderzoek van LUMC huisarts-onderzoeker Janet Kist en Ronne Mairuhu, internist vasculair geneeskundige in het HagaZiekenhuis. Inkomen en etniciteit worden in de Nederlandse richtlijnen nog niet meegenomen als risicofactor.

Wereldwijd belangrijkste doodsoorzaak

Al jaren vormen hart- en vaatziekten wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. De ziekten ontstaan onder andere door een hoog cholesterol, een hoge bloeddruk en door roken. Onderzoek van Kist en Mairuhu in de Haagse regio, dat zij in samenwerking met HagaZiekenhuis, HMC, Hadoks, SHG, Arts en Zorg en LUMC Health Campus hebben uitgevoerd, laat zien dat een laag inkomen de kans op een hart- en/of vaatziekte verder vergroot. Ook de afkomst van de patiënt speelt een belangrijke rol.

(tekst loopt door onder foto)




Cijfers gekoppeld aan data CBS

Voor hun studie onderzochten Kist en Mairuhu gegevens van 155.000 inwoners tussen de 40 en 70 jaar in de Haagse en Zoetermeerse regio. Cijfers uit het ziekenhuis en de huisartsenpraktijk werden in het onderzoek gekoppeld aan data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Kist: “Hierdoor werd duidelijk dat hart- en vaatziekten 1,5 keer vaker voorkomen bij patiënten met een laag inkomen. Mogelijke oorzaken hiervoor zijn een ongezonde leefstijl en stress. Een ander opvallend gegeven is dat hart- en vaatziekten 1,9 keer zo vaak voorkomen bij mensen met een Surinaams Hindostaanse achtergrond. Dit komt onder andere door genetische factoren.”

Ziekten en overlijdens voorkomen

In de meeste spreekkamers van (huis)artsen wordt geen rekening gehouden met de lage inkomens en afkomst van een patiënt. Om vast te stellen of iemand een verhoogd risico heeft op hart- en vaatziekten, wordt onder andere gekeken naar de bekende risicofactoren, zoals een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en roken. Aan de hand van een landelijk afgesproken afwegingsmodel adviseren artsen hun patiënten of vroegtijdige medicatie nodig is om problemen aan hart en/of vaten in de toekomst te voorkomen.

Andere werkwijze

In landen als Engeland en Schotland wordt de sociaaleconomische status en etniciteit al 10 tot 15 jaar meegenomen als risicofactor voor hart- en vaatziekten. Wat Kist en Mairuhu betreft gebeurt dat ook in Nederland. De huisarts en internist stellen dat vroegtijdige behandeling met bijvoorbeeld statines patiënten met een lage sociaaleconomische status of Surinaams Hindostaanse afkomst kan helpen een hart- of vaatziekte op korte termijn te voorkomen. Kist: “Het risico op beroertes neemt in dat geval tot wel 22% af. Voor hartaanvallen is dit zelfs 33%. Op langere termijn is het effect mogelijk nog groter."

Aandacht voor maatschappelijke verandering

Nog belangrijker vinden Kist, Mairuhu en collega’s dat er aandacht is voor maatschappelijke veranderingen en de leefstijl van de patiënt. Mairuhu: “Als je leeft in armoede, is het praktisch onmogelijk om gezond te eten. Daarvoor is gezond voedsel simpelweg te duur. Dit kunnen we in de spreekkamer niet oplossen. Hier ligt echt een maatschappelijke opdracht.”

Meer lezen?

Woensdag 2 maart 2023 publiceerde NRC een artikel over het onderzoek:



Dit onderzoek is uitgevoerd door de LUMC Health Campus in samenwerking met de Haagse huisartsenorganisatie Hadoks, Stichting Haagse Gezondheidscentra (SHG), Arts en Zorg, het HagaZiekenhuis en het HMC. Mairuhu en Kist zijn ook betrokken bij Haagse Vaten, een regionale samenwerking dat zich inzet om het aantal hart- en vaatziekten patiënten in Den Haag te verminderen.

Het onderzoek is gepubliceerd in eClinicalMedicine, by The Lancet



Naar het overzicht