Nieuws en agenda

Somnologen Vlada en Corrie: ‘Of je nu 18 of ver in de 80 bent, iedereen kan slaapklachten krijgen’

Hoe uitgerust was jij toen de wekker vanochtend ging? Bijna een kwart van de Nederlandse bevolking heeft slaapproblemen en dit getal stijgt. Dat merken Corrie de Lange en Vlada Karpinova, dé slaapdeskundigen van het HagaZiekenhuis, ook in de praktijk.

“Op de poliklinieken Longgeneeskunde in Zoetermeer en Den Haag spreken we gemiddeld 30 nieuwe patiënten per week”, vertellen de somnologen, de officiële naam voor slaapdeskundigen. “Slaapproblemen kunnen je leven flink beïnvloeden. Met het verbeteren van de slaap verbeteren we ook de kwaliteit van leven van mensen.”

Ze behandelen veel patiënten met slaapapneu. “Dan stop je in je slaap meerdere keren kort met ademen. Obstructieve slaapapneu komt het meest voor, waarbij de luchtweg zich deels of helemaal afsluit in de slaap. Bij centrale slaapapneu sturen de hersenen de ademhaling niet goed aan en soms ontstaat slaapapneu door hartfalen. Deze vormen komen minder voor. Verder zien we veel patiënten met in- en doorslaapstoornissen. En soms is het een combinatie van stoornissen.”

Slaaponderzoek

Tijdens de eerste afspraak stellen ze veel vragen. Ook krijgen patiënten een slaaponderzoek thuis. “Met speciale bandjes om het bovenlijf en de pols, en een ‘meetbrilletje’ onder de neus gaan ze dan naar bed”, legt Vlada uit. “We meten de slaaphouding, het zuurstofgehalte in het bloed, de hartslag, adembewegingen van de borst en buik en de luchtstroom bij de neus en mond.”

De uitkomsten bespreken ze met specialisten van verschillende vakgroepen. “We werken nauw samen. Dat heeft te maken met de verschillende typen behandelingen.”

Van alles komt voorbij

Wie is die patiënt met slaapklachten? “Alles komt voorbij. Man, vrouw, jong, oud. Van 18 jaar - jongere patiënten gaan naar de kinderarts - tot ver in de 80. Ook de oorzaken voor de klachten zijn verschillend: van lichamelijk (denk aan pijnklachten), anatomisch (bouw van je lichaam), hormonaal tot verkeerde slaapgewoontes.”

Weet wanneer je aan de bel moet trekken, benadrukken de 2 somnologen. “Slaap je meer dan 3 maanden 3 à 4 nachten per week slecht en presteer je daardoor minder? Of is autorijden niet meer veilig bijvoorbeeld? Ga dan naar de huisarts. Die kan je naar ons doorverwijzen.”

Gedachten ombuigen

Slaapmedicatie schrijven ze eigenlijk nooit voor. “Er zijn hulpmiddelen om slaapapneu te behandelen. Voor in- en doorslaapproblemen zonder lichamelijke oorzaak is cognitieve gedragstherapie meestal de oplossing”, zegt Corrie. “Het is bewezen dat dit helpt, zonder de bijwerkingen van slaapmedicatie. Je leert bijvoorbeeld om basisslaaptips toe te passen. Of om ‘slechte’ gedachten en verwachtingen over slaap om te buigen, soms met hulp van mindfulness. Dat je niet elke avond denkt ‘o daar gaan we weer, een hele nacht wakker liggen’.”

8 tips voor een goede nachtrust

• Als je er gevoelig voor bent: vermijd cafeïne voor het slapen. Dit zit bijvoorbeeld in koffie, cola, zwarte en groene thee en chocola. Daarnaast: alcohol verstoort je slaappatroon enorm.
• Je hebt tussen 6 en 10 uur slaap per nacht nodig. Test jouw ideale slaapduur tijdens een vakantie. Hoe laat word je uitgerust wakker zonder wekker?
• Slaap in het weekend maximaal 2 uur langer dan doordeweeks, om je slaapritme niet te verstoren.
• Je slaapkamer is om te slapen en te ontspannen. Houd prikkels buiten. Zorg dat de kamer donker is en niet te warm.
• Mindfulness is bewezen effectief voor een goede nachtrust. Denk aan ontspannings- en ademhalingsoefeningen en ‘body scans’.
• Lig je lang wakker? Ga er even uit en doe wat rustigs zoals een boek lezen met weinig licht. Ga daarna weer terug naar bed.
• Slaap ‘meten’ met een slim horloge of app? Sommige mensen raken zo gefocust op de ‘perfecte slaap’ dat dit leidt tot een echt slaapprobleem (orthosomnie).
• Melatonine regelt je slaap-waakritme. Als het donker is, maakt je lichaam meer melatonine aan en dan word je slaperig. Dim de lichten richting bedtijd. Vermijd supplementen, die werken mogelijk averechts.